HALVETİYYE’DE “ATVÂR-I SEB‘A” YAZMA GELENEĞİ VE SOFYALI BÂLÎ’NİN ATVÂR-I SEB‘A RİSALESİ
(The Tradition of writing Atwar-ı Sab’a in The Khalwatiah order and Sofian Bali Afandi’s manuscript of Atwar-ı Sab’a
)
|
Yazar
|
:
Ramazan Muslu
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2007
|
|
Sayı |
:
18
|
|
Sayfa |
:
43-63
|
Özet
Halvetiyye Tarikatı, nefis terbiyesini esas alan tarikatlardan birisidir. Bu tarikata mensup şeyhler,
sâlikin manevî yolculukta nefis mertebeleri ile ilgili ihtiyaç duyduğu hususları açıklamak üzere
Atvâr-ı Seb‘a adıyla onlarca eser kaleme almışlardır. O şeyhlerden biri de Kâsım Çelebi’nin (ö.1518)
halifesi Sofyalı Bâlî Efendi (ö.1553)’dir. Kanûnî Sultan Süleyman’ın (ö.1566) takdir ve iltifatını kazanmış
bir mutasavvıf olan Bâlî Efendi, Kurd Mehmed Efendi (ö.1587) ve Nûreddinzâde Mustafa
Muslihuddin Efendi (ö.1574) gibi önemli halifeler yetiştirmiştir. Tasavvufî düşüncede İbnü’l-Arabî’nin
(ö.1239) takipçisi olan Bâlî Efendi, Fusûsu’l-hikem’i şerh etmenin yanı sıra Atvâr-ı Seb‘a gibi tasavvufî
bazı eserler kaleme almıştır. Bu makalede onun Atvâr-ı Seb‘a adlı eserinde nefis mertebeleriyle
ilgili ele aldığı konular ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Halvetiyye, sâlik, seyru sülûk, nefis, atvâr-ı seb‘a, zikir, tezkiye, tasfiye, hilâfet, kerâmet
Abstract
The Khalwatiah is one of the sufi orders which aims the training the animal soul. The Khalwatiah
sheikhs have written tens of books named as Atwar-ı Sab’a in order to explain the divine stations of
soul for the seeker of truth in his spiritual quest. One of these sheikhs is Bali Afandi of Sofia
(d.1553) who is the successor of Qasim Chalabi (d.1518). Bali Afandi who gained the favor and
approval of Sultan Sulaiman the law maker (d.1566) trained important successors like Kurd
Mehmed Afandi (d.1587) and Nuraddinzade Mustafa Muslihuddin Afandi (d.1574). As a follower of
Ibn al-Arabi’s sufi thought he has commented on Fusus al-Hikam and written some books on
sufism. In this article we tried to discuss the subjects of divine stations as explained in his Atwar-ı
Sab‘a.
Keywords
Khalwatiyya, seeker (salik), walking a spritual path to God (sayru suluk), individual soul (nafs), A
